Wat zijn kenmerken van een destructieve groepering?
|
1. De groep volgt een (charismatische) leider als machtsbron. Zij doet dit met extreme toewijding en passie. Zijn/haar ideologie, praktijken en overtuigingen worden gezien als Dé waarheid en wet. In religieuze settingen manifesteert een leid(st)er zich vaak als een rechtstreekse tussenpersoon tussen God(en) en mensen.
2. Het terugdringen van het kritisch denkvermogen. Het stellen van vragen, getoonde twijfel of het verschillen van mening wordt niet op prijs gesteld, ontmoedigd of bestraft. Dit kan in het openbaar plaatsvinden waarbij een groepslid ten overstaan van de gehele groep veroordeelt wordt. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van meditatie, bidden, colportage, getuigen, zingen, bijeenkomsten en slopende werkroutines om twijfels te onderdrukken. 3. De groep en zijn leider(s) stelt zich boven anderen en claimt 'De Waarheid' te bezitten. Er wordt een (bovennatuurlijke) kracht toegeschreven aan de leider die beschouwt kan worden als een redder der mensheid, een Messias, of afgezant van hogere intelligenties. 4. De groep bedient zich van een wij <--> zij denken. Wie niet voor ons is, is tegen ons. Zwart-wit denken en niet in kleur of tinten. 5. Er is sprake van een autoritaire gezagsstructuur en een welhaast totalitaire sociale controle. De leiding schrijft soms tot in het kleinste detail voor hoe men zich moet gedragen of handelen. Er kunnen voorschriften gelden met betrekkingen tot huwelijk, studie, werkkring, wel of geen kinderen krijgen, opvoeding, vriendschappen, voeding, genotsmiddelen, vrijetijdsbesteding, lectuur, media, het vieren van feestdagen, kleding, haardracht, het dragen van sieraden. 6. De leiding hoeft geen verantwoording af te leggen aan enige autoriteit. Zij leggen slechts verantwoording af aan hun eigen leiders. Soms hanteren zij een eigen gerechtelijk systeem. 7. Door emotionele manipulatie worden gevoelens van schaamte en schuld veroorzaakt met als doel de leden onder controle te houden. Er wordt gebruik gemaakt van groepsdruk en subtiele vormen van overredingskracht. 8. Er wordt aangemoedigd of verlangt dat men banden met familie en vrienden verbreekt alsook de persoonlijke doelen en activiteiten die men voor de toetreding bezigde. 9. In sommige groepen wordt men gedwongen aan praktijken deel te nemen waaraan men zich voorheen nooit zou wagen. 10. De groep is er op uit om nieuwe leden te rekruteren. 11. De groep ontvangt graag geld. Zo kan er een bepaald percentage van inkomsten worden geëist, een toezegging tot nalatenschap, het verplichten tot verkopen van artikelen of lectuur welke vooraf door het lid zelf betaald worden, of het stimuleren tot 'opgeven' (het verkopen) van wereldse bezittingen en de opbrengsten af te staan aan de groep. 12. Er wordt van de leden een buitensporige deelname verwacht aan groepsactiviteiten. 13. De leden worden aangemoedigd of verplicht tot omgang, huwelijk, vriendschappen met de andere groepsleden. In sommige groepen spreekt men elkaar aan met 'broeder' of 'zuster' en met 'oom' en 'tante'. Dit is de nieuwe familie. 14. In sommige groepen krijgt men een nieuwe naam toegewezen. Dit om de identiteit van de persoon te ontkrachten. 15. De meeste leden hebben het gevoel dat er buiten de context van hun groep geen veilige wereld bestaat. Zij hebben angst voor sancties (tegen zichzelf of anderen) en durven hun overweging over een weggaan niet te delen met anderen binnen de groep. |
|